1. BÖLÜM: KUVVET VE KUVVETİN ÖLÇÜLMESİ
Kuvvet nedir?
Duran bir cismi hareket ettirebilen, hareket eden cismi durdurabilen, cismin süratini, yönünü ve şeklini değiştirebilen etkiye kuvvet denir.
- Kuvvet cismi hareket ettirebilir. Örneğin, yerde duran bir topa vurduğumuzda top hareket etmeye başlar.
- Kuvvet hareket eden bir cismi durdurabilir. Örneğin, sürücüler fren pedalına kuvvet uygulayarak aracı durdurabilir.
- Kuvvet cismin şeklini değiştirebilir. Örneğin, elimize aldığımız yayı sıkıştırabiliriz.
- Kuvvet cismin dönmesini sağlayabilir. Örneğin, kuvvet uygulayarak direksiyonu çevirebiliriz.
- Kuvvet hareket eden cismin yönünü değiştirebilir. Örneğin, elimizle bize doğru gelen topun yönünü değiştirebiliriz.
Esnek Cisim:
Kuvvet uygulandığında şekli değişen, kuvvet ortadan kalktığında eski haline dönebilen cisimlerdir.
Yay, lastik, sünger esnek cisimlere örnektir.
Cam, tahta, oyun hamuru esnek değildir.
Dinamometre Nedir?
Cismin ağırlığını veya cisme etkiyen kuvveti ölçmeye yarayan alete dinamometre denir.
- Kuvvet ve ağırlık dinamometre ile ölçülür.
- Dinamometrenin diğer adı kuvvet ölçerdir.
- Dinamometre ile kuvvetin büyüklüğü ve bir cismin ağırlığı ölçülebilir.
- Dinamometreler metallerin esneklik özelliğinden yararlanılarak yapılmıştır.
- Dinamometrede ölçülen değerlerin birimi Newton'dur. Sembolü ''N'' ile gösterilir.
- Dinamometreler “Esnek cisimlere eşit kuvvetler uygulandığında, uzama miktarları da eşit olur” kuralından yararlanılarak yapılmıştır.
- Dinamometrelerin ölçebilecekleri değerler üzerindeki ölçek ile sınırlıdır. Bu sınır geçildiğinde içerisindeki yayın esneklik özelliği kaybolur ve dinamometre bozulur. Örneğin ölçek aralığı O N ile 7 N aralığında ise 7 N dan büyük kuvvetler bu dinamometre ile ölçülemez.
- Bir dinamometreye uygulanan kuvvet ne kadar büyükse, dinamometre yayı o kadar fazla uzar.
- Dinamometrenin ölçebileceği en fazla kuvvet yayın kalınlığına, cinsine ve boyuna bağlıdır.
- İnce ve esnekliği çok olan yaylar küçük kuvvetleri ölçebilir ve hassastır.
- Kalın ve esnekliği az olan yaylar daha büyük kuvvetleri ölçebilir.
0 Yorumlar